afilerinàre , vrb Definitzione
pònnere a filera, prantare matedu (o àteru deasi) o assentare a filera
Sinònimos e contràrios
infilerinare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
planter en rangées
Ingresu
to plant in rows
Ispagnolu
plantar en hilera
Italianu
piantare in filari
Tedescu
in Reihen pflanzen.
alvuràre , vrb: arborare,
arberare,
arbulare,
arburai,
arburare,
arvurare,
arvuriare Definitzione
pònnere o prantare a àrbures, a matas; foedhandho de gente, pigaresidha deretu, su si pesare a boghes po cosighedhas, oféndhios o tzacaos: arburai dhu narant fintzes po pesare o fàere a mannu, arburare fintzes in su sensu de pònnere prantau, istrantagiau (a bisura de àrbure)
Sinònimos e contràrios
arburire
/
artzisare,
inchietae
Maneras de nàrrere
csn:
arburàresi (nadu de sos cadhos) = pesàresi comente e ritzos, cun sos pes de dainanti in artu; arburai ccn. cosa = pònnere ritza, istantargiare
2.
s'achetu est semper marritanne, isconchinanne, annigranne e cricanne de si arburare
3.
ti àlvuras de crítica mania sentza ti intendher ne de birde e ne de sicu (G.A.Cossu)◊ su venenu mi àrborat sos nérbios!◊ si m'arvúriat su sàmbene in s'intèndhere cudhu!◊ si àrbulat su cadhu e che betat su mere!
4.
su pipiu est nàsciu tzeghixedhu e pensà ca no ndi dh'arburamu (A.Murru)◊ in pratza sunt arburandhe sa tuva po su fogulone
Tradutziones
Frantzesu
border d'arbres,
se fâcher
Ingresu
to plant with trees,
to lose one's temper
Ispagnolu
arborecer,
enarbolar
Italianu
alberare,
inalberarsi
Tedescu
mit Bäumen bepflanzen,
sich aufbäumen.
paltinàre , vrb: pastinare,
pastinzare Definitzione
prantare una bíngia noa; prantare, pesare matas; semenare; in cobertantza, istare a tropu in d-unu logu, istare che prantaos, arraighinaos / p. fàulas = bogai fogu a ccn., pònniri in giru cosas chi no funt, falsidadis contr'a unu
Frases
at pastinadu sa binza a bide americana ◊ in s'oru de sa domo bi at pastinadu unu fundhu de bide
2.
sos de sos partidos fuint abbarrados pastinados a custa proposta: aiant nadu ca nono, ca no fuit zustu a che chirrare cussos amigos e cumpanzos
3.
apo pastinadu aligalza ◊ apo pastinadu unu fiore cun sas raighinas ◊ melone sedulesu pàltino in mesu ’e rena… ◊ unu padr'e cunventu est paltinendhe olia…
4.
si ch'est pastinau in su cilleri e no ghirat prus!
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie at dinare pastinzat binza in sa codina
Ètimu
ltn.
pastinare
Tradutziones
Frantzesu
planter la vigne
Ingresu
to plant a vineyard
Ispagnolu
plantar la viña
Italianu
impiantare la vigna
Tedescu
einen Weinberg anlegen.
piantàre , vrb: plantai,
prantai,
prantare,
prantari Definitzione
nau de prantones, matighedhas o fintzes de prantàgia, pònnere in sa terra trebballada in fossighedhu, in fossu, cun is arraighinas in fundhu bene ammontadas de terra a manera de sighire a crèschere; fintzes semenare, betare su sèmene; pònnere cosa a bisura de mata o palu, fichia in terra de abbarrare firma; rfl. pònnere istrantagiaos, a bisura de mata, in posidura verticale
Sinònimos e contràrios
semenai
/
ficare,
fichire
Maneras de nàrrere
csn:
prantare (bide) a fundhu betadu = a pértia furada, sentza ndi dha segai de su fundu; torràresi a prantare (nadu de ccn.)= faisí torra su tallu cun sa ponidura, torrare a comintzare un'impreu apustis de su dannu, de una fura
Frases
no s'istodhit un'àrvure annosa pro la piantare in àteru logu! ◊ issu torrat a prantai is matas aundi segat ◊ nonnu aiat prantadu cussa nughe candho fit nàschidu babbu ◊ in cussa terra si podiat prantai fintzes linu ◊ in s'ortu bi prantamus latuca, càule, sèllere
2.
pentzat issu a prantai is palus po cuncordai un'arcu
3.
medas ant giau una manu de agiudu a Giuanni po si torrare a prantare, ca ndhe dh'iant furau su bestiàmene
4.
is piciocos si prantaiant aposta in sa gennighedha de crésia po biere is piciocas deghi essiant ◊ is piciocos cicios in sa muredha si funt prantaos po saludare su preide
Ètimu
ltn.
plantare
Tradutziones
Frantzesu
planter
Ingresu
to plant
Ispagnolu
plantar
Italianu
piantare
Tedescu
pflanzen.